Jakiś czas temu pisałam o fonacji jako zjawisku powstawania ludzkiego głosu. Substancja foniczna, czyli dźwięk, który wytwarzamy to głoska. Wśród głosek wyróżniamy: spółgłoski i samogłoski. Samogłoska według Słownika Języka Polskiego to:

„głoska dźwięczna, wymawiana przy znacznym otwarciu jamy ustnej, mogąca tworzyć sylabę”.

Samogłoski są nazywane również głoskami otwartymi, ponieważ powietrze, wędrując przez jamę ustną, nie natrafia na żadne przeszkody. Zatem samogłoska to głoska, której jedynym źródłem dźwięku są drgania więzadeł głosowych. Dzięki tym wszystkim cechom samogłoski nadają melodyjność naszym wypowiedziom, dlatego warto skorzystać z ćwiczeń z nimi w roli głównej, aby poprawić wyrazistość artykulacyjną, spowolnić tempo mówienia oraz zadbać o piękną dykcję.

W języku polskim mamy osiem samogłosek: a, ą, e, ę, i, o, u, y. Dzielimy je:

1. Ze względu na ruchy podniebienia miękkiego:
   1. ustne: a, o, e, u, i, y (podniebienie miękkie unosi się i zamyka wejście do jamy nosowej);
   2. nosowe: ą, ę (podniebienie miękkie pozostaje opuszczone, pozostawiając otwartym wejście do jamy nosowej).
2. Ze względu na położenie języka – ruchy pionowe:
   1. niskie: a;
   2. średnie: e, o;
   3. wysokie: i, u.
3. Ze względu na położenie języka – ruchy poziome:
   1. przednie: e, y, i;
   2. środkowe: a;
   3. tylne: o, u.
4. Ze względu na układ warg:
   1. płaskie: e, y, i;
   2. obojętne: a;
   3. okrągłe: o, u.

Znamy już podział samogłosek. Tutaj możemy sobie przypomnieć, jaką szerokość powinny mieć wypowiadane samogłoski: Szerokość samogłosek

1. Wydłużamy samogłoskę „o”.
2. Wydłużamy wszystkie samogłoski w wyrazach:

odma, okap, opad, opar, opieka, oplot, opona

otręby, obrady, obcas, opór, ozór, obiekt, obelga

okno, omlet, osa, obiad, opera, oset, Ola

Możemy zatem przystąpić do ćwiczeń, o których mowa na filmie: Ćwiczenia z samogłoskami

Ola Obraz JL G z Pixabay